Hematoloji, kanda oluşan tüm hastalıkların tanı ve tedavisi ile ilgilenen bilim dalıdır. Hematolojide kan hastalıkları temel olarak iyi huylu veya kanser olmayan ve malign, yani kötü huylu olarak ikiye ayrılır. Trombotik trombositopenik purpura (TTP), immün trombositopenik purpura (iTP) ve Akdeniz anemisi gibi hastalıklar, iyi huylu hastalıklar arasında yer alırken lösemi türleri, malign hastalıklar çerçevesinde değerlendirilir. Dahiliye bölümünün yan dalı olan hematoloji, aynı zamanda kan oluşumunda rol oynayan organların hastalıklarıyla da ilgilenir.
Hematoloji Nedir?
Hematoloji, kan hastalıklarının yanı sıra dalak ve kemik iliği gibi kan yapıcı organların hastalıkları ile de ilgilenen bilim dalıdır. Dahiliye bölümünün yan dalı olan hematoloji, temel olarak hastalıkları iyi huylu (kanser olmayan) ve kötü huylu olmak üzere iki grupta inceler. İyi huylu hastalıklara kansızlık, kemik iliği yetersizlikleri, orak hücreli anemi, Akdeniz anemisi (talasemi), multiple myeloma, kanama ve pıhtılaşma bozuklukları, trombositopeni ve lenf nodüllerinde şişme gibi rahatsızlıklar örnek gösterilebilir.
Hematoloji hangi hastalıkları inceler?
Kan hastalıkları; kan kanseri/kanserleşme potansiyeli olan hastalıklar ve bu riski taşımayan iyi huylu hastalıklar olarak iki farklı gruba ayrılır. İyi huylu hastalıklar içinde en başta anemiler gelmektedir. Thalassemi (Akdeniz anemisi) gibi kalıtsal hastalıklarda bu grupta değerlendirilmektedir.
Bunun dışında trombofili (damar tıkanıklığına yatkınlık) veya kanama diatezi (kanamaya yatkınlık) gibi hastalık grupları da hematoloji tarafından incelenmektedir. Kan kanseri dediğimizde, hastalık ‘dolaşan kandan’ kaynaklanıyor anlamına gelmez. Kan kanserleri, kanın üretim yeri olan kemik iliğinden kaynaklanmaktadır ve akut (hızlı seyirli) – kronik (yavaş seyirli) lösemiler, multiple myeloma gibi hastalıkları içermektedir.
Lenf bezlerinden köken alan ve Lenfoma (Hodgkin ve Hodgkin dışı) olarak adlandırılan bir grup kanser hastalığı da hematolojinin kapsamına girmektedir. Kan kanserine dönüşme riski taşıyanların başında ise, Myelodisplastik sendrom adı altında toplanan ve kan yapımında bozukluğa neden olan hastalık grubu gelir.