Fakir Baykurt (15 Haziran 1929, Yeşilova, Burdur - 11 Ekim 1999, Essen), Türk yazar, sendikacı. More
Köy hayatını anlatan Yılanların Öcü adlı romanı, Türk edebiyanın klasikleri arasına girmiş bir eserdir. Eserleri Bulgarca ve Rusça başta olmak üzere birçok dile çevrilmiştir. Baykurt, Türkiye Öğretmenler Sendikası ve Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu genel başkanlıklarını yapmıştır.
Çocukluğu
1929 yılında Burdur’un Yeşilova ilçesine bağlı Akçaköy’de doğdu. Annesinin adı Elif ve babasının adı Veli’dir. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber şu sözleri ile 1929 yılının haziran ortası olduğu düşünülür: “1929 doğumlu olduğum doğru. Ay, gün bilinmiyordu. Anamla konuştuk. Köyde orak mevsimi. Tarlada sancılanıp eve gelmiş. Haziran ortasıdır…” Savaşlarda vurulup geri dönmeyen amcasının adı olan “Tahir” adı verildi.[kaynak belirtilmeli]
1936 yılında Akçaköy İlkokulu’na başladı. İki yıl sonra babasını kaybetti ve eğitimini yarım bırakarak Balıkesir iline bağlı Burhaniye’de yaşayan dayısının yanında dokumacılık yapmaya başladı. II. Dünya Savaşı başlayınca dayısının askere alınması üzerine köyüne dönerek okula devam etme imkânı buldu. Bir yandan ırgatlık, çobanlık, suculuk, köy kâtipliği yaparak eğitimini üç yıl kesintiden sonra okulu kendi köyünde tamamladı. 1942 yılında ağır bir sıtma geçirdiği dönemde şiir yazmaya başladı.
Ortaöğrenimine Gönen Köy Enstitüsü’nde devam etti. Köy enstitüsü yıllarında şiire olan ilgisi arttı. İlk şiiri Fesleğen Kolum, Eskişehir’de çıkan Türke Doğru dergisinde yayımlandı. 1947 yılında Köy Enstitüleri ve Kaynak dergilerinde şiirleri yayımlandı. Bu yıllarda şiirlerinde, daha sonra tüm yazılarında Fakir Baykurt adını kullandı.
Köy öğretmenliği
Ortaöğrenimini 1948 yılında tamamlayarak köy öğretmeni oldu. Beş yıl Yeşilova ilçesinin Kavacık ve Dereköy köylerinde ilkokul öğretmenliği yaptı. Bu dönemde arkadaşları ile Ege ve Göller Bölgesi Türkiye Köy Öğretmen Dernekleri Federasyonu’nu örgütledi.[2] 1951 yılında Muzaffer Hanım’la evlendi.[3] Bu evlilikten kızları Işık (d. 1957) ve Sönmez (d.1958) ile oğlu Tonguç (1962) dünyaya geldi.
Türkçe öğretmenliği ve müfettişlik yılları
1953 yılında Gazi Eğitim Enstitüsü’ne girdi. Edebiyat Bölümü’nü bitirip Türkçe öğretmeni oldu (1955). Önce Sivas Lisesi’ne atandı ve yıl sonunda Hafik’de açılan ortaokula aktarıldı. Aynı yıl ilk kitabı olan Çilli ‘yi, mektup yoluyla tanıştığı Samim Kocagöz’ün desteğiyle yayımlattı.[1] 1957 yılında askere alındı. Sivas Lisesi’ne atandığı ve bir otelde kaldığı sırada yazmaya karar verdiği ve kendi yaşamından yola çıkarak kurguladığı “Yılanların Öcü” adlı romanını askerliği sırasında izin günlerinde yazdı.
Yılanların Öcü’ romanı ile 1958 yılında Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği Yunus Nadi Roman Ödülleri’nde aralarında Halide Edib Adıvar, Orhan Kemal, Behçet Necatigil, Haldun Taner’in de bulunduğu Seçiciler Kurulu tarafından Yunus Nadi Ödülü’ne değer görüldü. Eser, Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildi. Yılanların Öcü’nün tefrika edilmesinden sonra dönemin Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri’nin talimatıyla Baykurt ve gazete hakkında soruşturma açıldı; savcı tarafından takipsizlik kararı verildi. Baykurt, bu olaydan sonra zaman zaman Cumhuriyet gazetesinde yazılar yayımlamaya başladı.
Askerliğini Konya Astsubay Okulu’nda tamamladıktan sonra Şavşat Ortaokulu’na öğretmen olarak atanan Baykurt, 1959 yılında köy yaşamının sertliğini, yoksulluk, cahillik, sömürü, taassup ve batıl inançları anlatan Efendilik Savaşı adlı kitabını yayımladı. Aynı yıl Cumhuriyet’teki bazı yazıları ve Yılanların Öcü romanı nedeniyle öğretmenlikten alınıp Ankara’da Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı Yapı İşleri Bölümü’nde görevlendirildi ve bir süre sonra açığa alındı. 27 Mayıs 1960’tan sonra Ankara İlköğretim Müfettişliğine atandı. Efkar Tepesi adlı kitabı 1960’ta yayımlandı.
Yılanların Öcü romanı 1961 yılında tiyatroya uyarlandı ve Devlet Tiyatroları’nda sahnelenmek istendi. Ne var ki bütçe görüşmeleri sırasında Meclis’te ve Cumhuriyet Senatosu’nda[5] romanla ilgili tartışmalar yapılmış, “kuvvetli sol görüşler taşıdığı” öne sürülmüş ve oyunun provaları durdurulmuştur. Eser, 1962’de filme uyarlandı. Sansür Kurulu tarafından filmin Türkiye içinde ve dışında gösterilmesi reddedilen film, Çankaya Köşkü’nde Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’e izlettirildi. Cumhurbaşkanının destek vermesine rağmen gösterime sokulmayan filmi mecliste milletvekillerinin izleyip gösterim iznine karar vermesi kabul edildi. Gösterilen tepkiler ve yaşanan tartışmalar üzerine mecliste planlanan gösterim yapılmadan sansür kaldırıldı. Ankara’daki Ulus sinemasında yapılan gala gecesinde Fakir Baykurt, saldırganlar tarafından hırpalandı. Altmışa yakın sinema, filmin gösteriminin yapıldığı ilk gün saldırıya uğradı.
1962 yılında Onuncu Köy, Karın Ağrısı, Irazca’nın Dirliği kitaplarını yayımlayan yazar Amerika Birleşik Devletleri’ne giderek, Bloomington’daki Indiana Üniversitesi’nde göze kulağa hitap eden ders araçları ve yetişkinler için yazma öğrenimi gördü. 1963 yılında yurda dönerek Ankara İlköğretim müfettişliği görevini sürdü. Onuncu Köy Bulgarcaya çevrildi ve kitapları Bulgaristan’da Türkçe olarak da basıldı. Yılanların Öcü ile Irazca’nın Dirliği de Almanya’da, Die Racheder Schlangen adıyla basıldı. Yılanların Öcü Rusçaya çevrildi.
Güncelleme: 19 Mart 2022 15:00
Xpeng, ikinci nesil P7’nin fiyatlarını açıkladı. 800V mimarisi üzerine geliştirilen elektrikli sedan, 219.800 yuan’dan (yaklaşık 30.750 dolar) başlayan etiketle satışa sunuldu. Selefi Avrupa’da da satıldığı için yeni P7’nin de bir süre gecikmeyle Avrupa pazarına gelmesi bekleniyor. Xpeng P7, özellikleriyle neler sunuyor Yeni Xpeng P7, Çin’de dört farklı donanım seviyesiyle satışa sunuluyor. Ayın başında tanıtılan model, yüksek şarj gücü, uzun menzili ve büyüyen boyutlarıyla dikkat çekiyor. 800V altyapısı sayesinde 486 kW’a kadar şarj 5C desteği sunan sedan, Çin CLTC ölçümlerine göre 820 kilometreye varan menzil vadediyor. Xpeng, yalnızca 10 dakikada 525 kilometrelik menzil kazandırabildiğini, yüzde 10’dan yüzde 80’e şarjın ise 11,3 dakikada tamamlandığını iddia Yeni P7; 5,02 metre uzunluğu, 1,97 metre genişliği ve 3 metrelik aks mesafesiyle selefinden 12 cm daha büyük. Markanın en güncel Xmart Face tasarım dilini benimseyen şık bir liftback olarak karşımıza çıkıyor. Ön bölümde ince bir LED şerit ve aydınlatmalı Xpeng logosu dikkat çekiyor. Tampondaki aktif hava girişi ise sürtünmeyi azaltmak için kapatılabiliyor. P7’nin tasarımındaki diğer öne çıkan unsurlar arasında akıcı bir tavan çizgisi, gövde içine gizlenebilen kapı kolları ve aktif arka spoyler bulunuyor. Tüm bu detaylar sayesinde otomobilin hava sürtünme katsayısı yalnızca 0,201 Cd seviyesinde. İç mekânda ise tamamen yüksek teknolojiye odaklanılmış. Hareket edebilen (15 derece sağ-sol, 10 derece aşağı-yukarı) 15,6 inçlik dokunmatik ekranın yanı sıra Huawei teknolojisiyle geliştirilen 87 inçlik artırılmış gerçeklik özellikli devasa head-up display öne çıkıyor. Ayrıca yapay zekâ destekli sesli asistan ve Xpeng’in kendi geliştirdiği üç Turing AI çipi (toplam 2.500 TOPS işlem gücü) de sisteme entegre edilmiş. Bu çipler sadece bilgi-eğlence ve navigasyon için değil, Seviye 3 otonom sürüş özellikleri için de kullanılıyor. 23 hoparlörlü ses sistemine sahip olan model, 575 litre bagaj hacmine sahip. Arka koltuklar katlandığında bu değer 1929 litreye kadar çıkıyor. Ayrıca ön tarafta da 57 litrelik bir depolama alanı (frunk) mevcut. Elektrikli sedan, 74,9 kWsa LFP ve 92,2 kWsa NMC olmak üzere iki batarya seçeneğiyle geliyor. Versiyona göre menzil 702 ila 820 kilometre arasında değişiyor. Arkadan itişli baz model 270 kW güç sunarken, çift motorlu dört çeker versiyon 437 kW’a ulaşıyor ve 0’dan 100 km/s’ye sadece 3,7 saniyede çıkıyor. Konfor tarafında ise standart olarak sunulan çift körüklü havalı süspansiyon devreye giriyor. Xpeng, sedanı dört farklı versiyonla satışa çıkarıyor: P7 720 olarak adlandırılan giriş versiyon, büyük bataryaya sahip P7 820, çift motora sahip dört tekerlekten çekişli P7 750 AWD ve kısa süre önce tanıtılan makas kapılı (yukarı doğru açılan kapılar) özel AWD versiyonu. Bu özel versiyon, Çin'de 42.200 dolarlık fiyat etiketine sahip. Avrupa’da satışa sunulması neredeyse kesin gözüyle bakılsa da, Çinli elektrikli araçlara getirilen ek gümrük vergileri ve ithalat maliyetleri nedeniyle fiyatların Çin’e kıyasla oldukça yüksek olması bekleniyor.
Yapılan bu fiyat güncellemesiyle, daha önce 2 milyon 241 bin TL olan Model Y SR RWD modeli, 2 milyon 305 bin 500 TL'ye yükseldi. Mevcut durumda, Türkiye'deki diğer Model Y versiyonlarının fiyatları ise şu şekilde: Long Range Arkadan Çekiş: 3 milyon 225 bin 240 TL Long Range Dört Çeker: 3 milyon 998 bin 400 TL Performance Dört Çeker: 4 milyon 418 bin 400 TL Ayrıca, Tesla'nın son duyurularına göre, bir sonraki envanter listelemesi 5 Eylül saat 18:30'da yapılacak. Şirket, kısa bir süre önce tüm Türk Tesla sahiplerine Enhanced Autopilot (EAP) özelliğini sınırlı bir süre için yarı fiyatına sunacağını da açıklamıştı. Son fiyat zammı ise geçtiğimiz Temmuz ayında gerçekleşmişti.
Kadir gecesinde ikişer rekat şeklinde kılınacak dört rekatlık namaz şu şekilde tarif ediliyor: İKİ REKATLIK KADİR GECESİ NAMAZI Evvelâ iki rekat Kadir gecesi namazı için niyet edilecek. Her rekatta Fâtiha’dan sonra yedi kere İhlâs-ı şerîf okunacak. Selâm verdikten sonra yetmiş kere istiğfar (Estağfirullah el-azim) edilecektir. İSTİĞFAR ETTİKTEN SONRA İKİ REKAT KILINACAK KADİR GECESİ NAMAZI İstiğfar ettikten sonra iki rekat Kadir gecesi namazı için niyet edilip şu şekilde namaz kılınıyor: Her rekatta Fâtiha’dan sonra üç kere İhlâs ve selâmdan sonra şu duâ okunacak: Okunuşu: “Sübhâne men hüve kâimun yesheru sübhâne men hüve dâimun lem yezel sübhâne men hüve hâfizun lē yağfele sübhâne men hüve cevâdun lē yeb[k]halu sübhâne men hüve rahîmun lē yağcelu sübhanallâhi velhamdu lillēhi ve lē ilēhe illallâhu vallâhu ekberu ve lē havle ve lē kuvvete illē billēhil aliyyil azîm. Sübhane yâ alîmu ya azîmuğfirliyezzenbel azîm." Anlamı: “Dâimâ ayakta ve uyanık olan zâtı tesbih ederim. Dâimâ vâr olan zâtı tesbih ederim. Hiçbir zaman gâfil olmayıp dâimâ muhafaza eden zâtı tesbih ederim. Cömert olup cimrilik yapmayan zâtı tesbih ederim. Cezâlandırmada acele etmeyip merhametle muâmele eden zâtı tesbih ederim. Allah’ı tesbih ederim, hamd Allah’a mahsustur, Allah’tan başka ilâh yoktur, Allah en büyüktür. Güç ve kuvvet ancak yüce ve azamet sahibi Allah’ın tevfîki iledir. Sen’i tesbih ederim ey Alîm, Sen’i tesbih ederim ey Azîm! Benim pek büyük olan günahlarımı mağfiret eyle!”
Peygamber (s.a.v.) Efendimiz'in Kadir Gecesi okuduğu ve Hz. Aişe'ye (r.anha) öğrettiği dua hangisidir? Kadir Gecesi okunacak duanın Arapça-Türkçe okunuşu ve anlamı... Peygamber (s.a.v.) Efendimiz bin aydan daha hayırlı olan Kadir gecesinde şöyle duâ edilmesini tavsiye etmiştir: Hz. Aişe (r.anha) şöyle dedi: – Ey Allah'ın Resulü! Kadir gecesinin hangi gece olduğunu bilecek olursam, o gece nasıl duâ edeyim? diye sordum. - Okunuşu: “Allahümme inneke afüvvün tuhibbül afve fa’fü anni.” - "Allah'ım! Sen çok affedicisin, affetmeyi seversin. Beni bağışla! diye duâ et" buyurdu. (Tirmizî, Daavât 84. Ayrıca bk. İbni Mâce, Dua 5) Kaza Namazı Hak dostları namaz borcu olanların bu mübârek gecelerde kaza namazı kılmalarını tavsiye etmişlerdir. Kadir Gecesi Namazı Mahmud Sami Ramazanoğlu Hazretleri Dualar ve Zikirler kitabında Kadir gecesi namazını şöyle tarif ediyor: Evvelâ iki rekat namaz, her rekatta Fâtiha’dan sonra yedi kere İhlâs-ı şerîf okunacak, selâmdan sonra yetmiş kere istiğfar edilecektir. Sonra yine iki rekat namaz, her rekatta Fâtiha’dan sonra üç kere İhlâs ve selâmdan sonra şu duâ okunacak: Anlamı:“Dâimâ ayakta ve uyanık olan zâtı tesbih ederim. Dâimâ vâr olan zâtı tesbih ederim. Hiçbir zaman gâfil olmayıp dâimâ muhafaza eden zâtı tesbih ederim. Cömert olup cimrilik yapmayan zâtı tesbih ederim. Cezâlandırmada acele etmeyip merhametle muâmele eden zâtı tesbih ederim. Allah’ı tesbih ederim, hamd Allah’a mahsustur, Allah’tan başka ilâh yoktur, Allah en büyüktür. Güç ve kuvvet ancak yüce ve azamet sahibi Allah’ın tevfîki iledir. Sen’i tesbih ederim ey Alîm, Sen’i tesbih ederim ey Azîm! Benim pek büyük olan günahlarımı mağfiret eyle!”
Kadir Gecesi, Müslümanlar için manevi açıdan çok değerli ve önemli bir gecedir. Bu geceyi ibadetle geçirmek, Allah'a yakınlaşmak ve O'nun rızasını kazanmak için büyük bir fırsattır. Kadir Gecesi ne zaman, hangi gün idrak edilecek? Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 2025 dini günler takvimine göre Kadir Gecesi, Ramazan ayının 27. gecesi olan 26 Mart 2025 Çarşamba günü idrak edilecektir. “Biz Kur’an’ı, Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Melekler ve Cebrâil o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için inerler. O gece, tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir.” (Kadir, 97/1-5) Muhterem Müslümanlar! Ramazan-ı şerifin son günlerindeyiz. Bayramın esenliğine ulaşmaya sayılı günler kaldı. Bu günler, cehennem azabından kurtuluş günleridir. Bu günler, dünyevi meşgalelerden sıyrılıp bütün vaktimizi ibadet ve taate ayırdığımız itikâf günleridir. Bu günler, ihtiyaç sahiplerini bayram sevincine ortak eden sadaka-i fıtır günleridir. Bu günler, Rabbimizin bin aydan daha hayırlı kıldığı Kadir gecesini içinde barındıran fırsat günleridir. Aziz Müminler! Önümüzdeki Pazartesiyi Salıya bağlayan gece, Kadir gecesini idrak edeceğiz inşallah. Kadir gecesi, Cenâb-ı Hakk’ın “Oku!” emriyle başlayan ilahi fermanının insanlıkla buluştuğu vuslat gecesidir. Cehaletin karanlığıyla daralan gönüllerin İslam’ın nuruyla aydınlandığı rahmet gecesidir. Mağfiret kapılarının ardına kadar açılıp günahların affedildiği arınma gecesidir. Yüce Rabbimiz, Kadir suresinde bu gecenin kıymetini bizlere şöyle haber vermektedir: “Biz Kur’an’ı, Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. Melekler ve Cebrâil o gecede, Rablerinin izniyle her türlü iş için inerler. O gece, tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir.”[1] Kıymetli Müslümanlar! Ramazanı on bir ayın sultanı, Kadir gecesini bir ömre bedel kılan, Kur’an-ı Kerim’dir. O Kur’an ki; Rabbimizin kullarına en büyük nimeti ve rahmetidir. Sözlerin en doğrusu ve en güzelidir. Müminlere şifadır, hakkın ve hakikatin kaynağıdır. O Kur’an ki; ilim ve irfanı, edep ve hayâyı, helal ve haramı, adalet ve merhameti öğreten bir hidayet rehberidir. Ruhlara huzur veren, yeryüzünü yaşanılır kılan Rabbânî bir nurdur. İnsana, kendini, Rabbini, kâinatı ve varoluşun gayesini hatırlatan son ilahi mesajdır. Değerli Müminler! Allah Resûlü (s.a.s) bir hadis-i şerifte şöyle buyuruyor: “İnanarak ve sevabını Allah’tan umarak Kadir gecesini ihya edenin geçmiş günahları affedilir.”[2] Öyleyse bu geceyi kendimize milat kılalım. Bu geceyi anlamlı kılan Kur’an-ı Kerim’in rahmet yüklü mesajlarını gönlümüze, zihnimize ve hayatımıza aktaralım. Sevgili Peygamberimiz (s.a.s)’in Hz. Âişe annemize öğrettiği, اَللّٰهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ كَرِيمٌ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنّ۪ي “Allah’ım! Sen affedicisin, ikram sahibisin, affetmeyi seversin, beni de affet.”[3] duasıyla Rabbimizin engin rahmetine sığınalım. Günahlarımıza tövbe edelim, bağışlanmamız için istiğfarda bulunalım. İşte o zaman, bölük bölük inen meleklerin varlığıyla sıkıntılarımız hafifleyecek, inşiraha erecek gönüllerimiz ve sekinet bulacak ruhlarımız. Aziz Müslümanlar! Ramazanın bu son günlerinde eda etmemiz gereken ibadetlerden biri de sadaka-i fıtırdır. Toplumumuzda fitre olarak bilinen fıtır sadakası, Ramazana kavuşmanın, bayrama erişmenin şükrüdür. Fıtır sadakası, dayanışma ve paylaşma bilincinin toplumun tamamına yayılmasına vesiledir. O halde, fitrelerimizi ihtiyaç sahibi kardeşlerimize ulaştırmanın gayretinde olalım. Rabbimizin bizlere emaneti olan yetim ve öksüzleri unutmayalım. Onların da neşe içinde bayrama kavuşmalarına katkı sunalım. Unutmayalım ki, hayır ve hasenat olarak ne harcarsak, Allah onun yerine daha iyisini verecektir. Bu vesileyle Kadir gecemizi tebrik ediyor, birlik ve beraberlik, sıhhat…
Likidite senetlerinin temel özellikleri şunlardır: Kısa Vade: Genellikle vadesi bir yıldan kısa olan senetlerdir. Hatta bazıları birkaç gün veya hafta gibi çok kısa vadeli olabilir. Yüksek Likidite: Kolayca alınıp satılabilirler ve piyasada aktif bir şekilde işlem görürler. Bu sayede yatırımcılar, ihtiyaç duyduklarında hızlı bir şekilde nakde ulaşabilirler. Düşük Risk: Genellikle düşük riskli kabul edilirler çünkü ihraççıları genellikle güvenilir finansal kuruluşlar veya devletlerdir ve kısa vadeli olmaları nedeniyle piyasa dalgalanmalarından daha az etkilenirler. Getiri: Likidite senetleri, yatırımcılara genellikle faiz veya iskonto yoluyla getiri sağlar. Likidite senetlerine örnekler şunlardır: Ticari Senetler (Commercial Paper): Büyük ve güvenilir şirketlerin kısa vadeli fon ihtiyaçlarını karşılamak için ihraç ettikleri senetlerdir. Genellikle 1 günden 270 güne kadar vadeleri olabilir. Hazine Bonoları (Treasury Bills): Devletin kısa vadeli borçlanma aracıdır. Genellikle 1 yıldan kısa vadeli olarak ihraç edilirler. Repo (Geri Alım Anlaşmaları): Bir menkul kıymetin belirli bir tarihte ve fiyatta geri alınmak üzere satılması işlemidir. Kısa vadeli likidite sağlamak için kullanılır. Bankaların Mevduat Sertifikaları: Bankaların belirli bir vade ve faiz oranı ile ihraç ettikleri likidite sağlayan finansal araçlardır. Likidite senetlerinin kullanım amaçları: Şirketlerin Nakit İhtiyaçlarını Karşılamak: İşletmeler, kısa vadeli ödemelerini yapmak veya işletme sermayesi ihtiyaçlarını finanse etmek için likidite senetleri ihraç edebilirler. Yatırımcıların Geçici Fonlarını Değerlendirmek: Yatırımcılar, geçici olarak boşta duran fonlarını likidite senetlerine yatırarak getiri elde edebilirler. Finansal Kurumların Likidite Yönetimi: Bankalar ve diğer finansal kurumlar, likidite pozisyonlarını yönetmek ve kısa vadeli fon ihtiyaçlarını karşılamak için bu senetleri kullanırlar. Özetle, likidite senetleri, kısa vadeli, yüksek likiditeye sahip ve genellikle düşük riskli finansal araçlardır. İşletmelerin ve finansal kurumların kısa vadeli nakit ihtiyaçlarını karşılamalarına ve yatırımcıların geçici fonlarını değerlendirmelerine olanak sağlarlar.