Zamk, genellikle ağaçların yaralı olan bölgelerinden akan bal kıvamındaki ürün olarak bilinmektedir. Ancak zamk türleri oldukça geniştir. Zamk ağacı olarak tanımlanan tür, bitkileri de kapsamaktadır. Hatta zamk, belirli türdeki hayvanlardan da elde edilebilmekte ve gıdalarda da kullanılabilmektedir. Peki, zamk ağacı nedir ve nerede yetişir? İşte, o bilgiler
ZAMK NEDİR?
Çok bilindik bir yapıştırıcı olan zamk, yoğun sıvı bir maddeden oluşmaktadır. Zamk, iç dokuların parçalanmasıyla selüloz dekompozisyonunun büyük bir kısmından oluşan
karbonhidrattır.
Suda kısmen çözünen kolloidal bir maddedir. Zamk amorf, az veya çok şeffaf, suda kısmen eriyip kısmen şişerek kolloidal çözeltiler meydana getiren yapıştırıcı özellikte olan bitkisel ürünlerdir.
Genellikle zamk reçine ile karışım halinde (Gomrezin) bulunur.
ZAMK NE DEMEK?
Türk Dil Kurumu (TDK) bilgilerine göre zamk, Akasya, kitre, sütleğen vb. ağaçların kabuklarından sızarak donan, eriyiği yapıştırıcı olarak kullanılan, renksiz veya sarı kırmızımtırak renkte biçimsiz maddedir.
ZAMK NEREDE KULLANILIR?
Bileşiminde Arabin asidi tuzları, glikoz ve tanen bulunur.
Yapıştırıcı olarak tekniğin her alanında kullanılır; boyacılıkta, matbaacılıkta, kumaşlara apre yapmakta vs. Tıpta müsilaj maddeler gibi balgam söktürücü olarak da kullanılmaktadır.
Eczacılıkta merhem ve pastil yapımında kullanılmaktadır.
Alkol ve eterde çözünmez.
ZAMK AĞACI NEDİR VE NEREDE OLUR?
Gövdeden yaralanma sonucu salınan zamklar ticari amaçla piyasaya kuru halde sürülür.
Genellikle kurak bölge bitkilerinden elde edilir.
Zamk veren bitkiler çoğunlukla Leguminosae ve Rosaceae familyalarına mensupturlar.
Türkiye’de zamk genellikle geven otu aracılığıyla elde edilir.
Bu zamk, bitkinin dal ve gövdesinin öz ve öz ışınları hücre çeperlerinin müsilaj hale geçmesiyle oluşur ve gövdede meydana gelen yaralanma, açıklık veya özel yaralanmalarla dışarı akıtılarak katılaşmasıyla elde edilmiş olur.
Açık renkte olanlar tercih edilir.
Zamk çeşitli ağaç, bitki ve hayvansal atıklarla da elde edilebilmektedir.
