Son günlerde pek çok kişi tröst nedir ve ne demek sorusunun yanıtını araştırmaya başladı. Ekonomi alanının terimleri arasında yer alan ve birçok kişi tarafından karıştırılan tröst, firmaların tek bir yönetim altında birleşmeleri durumu olarak da tanımlanabiliyor. Peki, tröst nedir ve ne demek? İşte, tröst nedir ve ne demek sorularının detaylı cevapları…
Tröst nedir ve ne demek?
Bir ekonomide serbest ticareti sınırlamak veya ortadan kaldırmak gayesiyle piyasaya hakim olmak düşüncesiyle meydana getirilen işletmeler arası birleşmeler. Tröst aynı sanayi dalında çalışan işletmelerin yatay birleşmeleridir. Aynı mal üretimini gerçekleştiren çeşitli işletmeler birbiriyle anlaşarak ve sermayelerini birleştirerek tröst meydana getirirler. Kartelle tröstün tek farkı kartellerin anlaşmayla meydana getirilmesindedir. Halbuki tröstlerde işletmeler iktisadi ve hukuki bakımdan kaynaşmış bulunmaktadır. Tröst meydana getirilmesi için; şirketlerin tek bir şirket haline dönüşmesi; füzyon, kontrol şirketi (holding) olması gibi çeşitli yollara başvurulmaktadır.
Firmaların tek bir yönetim altında birleşmeleri durumudur. Kartellere benzetilebilirler. Fakat birleşen firmaların tüzel kişiliklerinin sona ermesi ve karteller gibi geçici olmamaları, onları kartellerden ayırır. Tröstler piyasayı denetim altına alan dev kuruluşlardır. Şirketler arası birleşmeler dikey veya yatay yönde olabilir. Kartellerin beşiği Almanya, tröstlerin beşiği de ABD’dir. İlk kez XIX. asırda Rockefeller tarafından petrol şirketlerine uygulanmış ve çok sayıda şirket tek bir yönetim altında toplanarak dev birlikler oluşturulmuştur. Holdingler de tröstleşmeye olanak veren uygulamalardır. Çünkü holdingler, başka şirketlerin hisse senetlerini portföyünde toplayarak bunları denetimi altına alan kuruluşlardır. Bunun gibi, fusion ve merger adı verilen birleşmeler de tröstleşmeye yol açabilirler. Tröstler piyasayı denetim altına alan ve serbest rekabeti kısıtlayan kuruluşlar oldukları için, çoğu ülkelerde tüketiciyi sömürücü kuruluşlar olarak düşünülmüş ve bunlara karşı yasal önlemlerin alınması kabul edilmiştir.