Son günlerde pek çok kişi öz ısı madde miktarına bağlı mıdır sorusunu araştırıyor. Öz ısı, maddenin bulunduğu fiziksel hâl, basınç ve sıcaklığa göre az da olsa değişkendir. Pratik uygulamalarda genellikle sabit olarak alınır. Öz ısı ölçümlerinin yanında hangi şartlar altında yapıldıkları da belirtilir. Peki, öz ısı madde miktarına bağlı mıdır? İşte, öz ısı madde miktarına bağlı mıdır sorusunun detaylı cevabı…
Öz ısı madde miktarına bağlı mıdır?
Öz ısı yoğunluk, erime noktası, kaynama noktası gibi maddenin ayırt edici özelliğidir. Öz ısı madde miktarına bağlı değildir. Örneğin, kaynama noktasına ulaşmamış sıvı haldeki bir maddeye ısı verildiğinde sıcaklığı artar. Kütleleri eşit olan iki farklı madde aynı miktarda enerji aldığında ya da verdiğinde, bu maddelerin sıcaklıklarındaki değişim miktarları farklı olur. Isı ve sıcaklıkla ilişkili maddeler arasındaki bu farkı, öz ısı kavramı açıklar.
Öz ısı nedir?
Öz ısı bir saf maddenin birim kütlesinin (1 kg ya da 1 g) sıcaklığını 1 °C (ya da 1 K) artırmak için verilmesi gereken ısı miktarıdır. Birimi J/kg°C ya da J/kgK olarak verilir ama cal/g°C da kullanılabilir. c (küçük harf c) simgesiyle gösterilir. Türetilmiş ve skaler bir büyüklüktür. Öz ısı maddenin ayırt edici bir özelliğidir. Her maddenin öz ısısı farklıdır. Örneğin, 1 kg zeytin yağının sıcaklığını 1 °C artırmak için 1968 J ısı gerekirken, 1 kg suyun sıcaklığını 1 °C artırmak için 4186 J ısı vermek gerekir. Ayrıca aynı maddenin farklı hallerinde öz ısı değişir. Örneğin, buzun (katı) öz ısısı 2100 J/kg°C, suyun (sıvı) 4186 J/kg°C, su buharının (gaz) öz ısısı 2010 J/kg°C’dir.