Yıllık izin ne zaman hak edilir sorusu son günlerde pek çok kişi tarafından araştırılıyor. Yıllık izin süreleri kanunla belirlenen asgari süreler olup sözleşme veya toplu iş sözleşmesinde daha uzun yıllık izin süreleri kararlaştırılabilir. Ancak yıllık izin süreleri sözleşmede daha az olarak kararlaştırılamaz. Böyle bir sözleşme hükmü konulsa dahi geçersiz olacaktır. Peki, yıllık izin ne zaman hak edilir? İşte, yıllık izin ne zaman hak edilir sorusunun detaylı yanıtı…
Yıllık izin ne zaman hak edilir?
Yeraltı işlerinde çalışan madencilerin yıllık ücretli izin süreleri, normal yıllık izin sürelerine 4 gün ilave edilerek kullandırılır. İşçi çalıştığı her bir yıllık dönemin sonunda izine hak kazanacaktır. İşveren yıllık izin hakkını işçiye bir yıl içerisinde kullandırmalıdır. İşverenin değişmesi veya işyerinin devri, bu işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin haklarının ortadan kalkmasına sebep olmaz. Ayrıca işçi, işverenin çeşitli işyerlerinde çalıştıysa bu süreler birleştirilmelidir.
1 ile 5 yıl arasında çalışan işçilerin 14 gün,
5 ile 15 yıl arasında çalışan işçilerin 20 gün,
15 yıl ve daha fazla çalışan işçilerin 26 gün ücretli izin hakkı bulunmaktadır.
Yıllık izin süreleri kullandırılmazsa ne yapmalıyım?
İşçi yıllık izne hak kazanmasına rağmen, işverence yıllık izin süreleri kullandırılmazsa işçi yazılı olarak talepte bulunmalıdır. Buna rağmen yıllık izne hak kazanılan tarihten itibaren bir yıl içerisinde yıllık izin süreleri kullandırılmazsa işçi iş akdini haklı nedenle feshedebilir. Bu durumda işçiler yıllık izin ücreti, kıdem tazminatı ve diğer işçi haklarını talep edebilirler.
Yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır?
Ölüm ya da işten ayrılma gibi durumlarda, kullanılamayan yıllık izin ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki net ücret üzerinden hesaplanır. Bu hesaplama işlemine fazla çalışma ücreti, prim ya da ek yardım ücretleri gibi ücretler dahil edilmez. Örneğin 2020 yılında asgari ücretle çalışıyorsanız, maaşınız olan 2 bin 324 TL’yi 30’a bölerek günlük ücretinizi bulursunuz. Daha sonra bunu hak kazandığınız izin gün sayısı ile çarparak yıllık izin ücretinizi hesaplarsınız. Asgari ücretle bir yıl çalışan işçi 2.324/30 x 14 =1084,5 TL yıllık izin ücretine hak kazanır.
Yıllık izin hakkı kapsamına neler girer?
İşveren tarafından yıl içerisinde verilmiş olan hastalık, dinlenme ve mazeret izinleri yıllık izinden mahsup edilemez. Ayrıca izin süresine rastlayan ulusal bayram ve genel tatil günleri yıllık izin süreleri kapsamında sayılmaz.
Kullanmadığım yıllık izin parasını alabilir miyim?
İş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçinin hak kazandığı ancak kullanmadığı yıllık izin süreleri ücret alacağına dönüşür. Yani işveren işten ayrılan işçisine kullandırmadığı izin süresini hesaplamalı ve karşılığı olan ücreti işçisine ödemelidir. Örneğin işçinin 50 gün izin süresi kullandırılmadıysa, işveren tarafından işçinin son ücreti üzerinden 50 günlük alacağı hesaplanmalı ve ödenmelidir.
